نگاهی اجمالی به انواع روشهای انجام و تحویل پروژه و نقشهای متنوع معماران در هریک
نگاهی اجمالی به انواع روشهای انجام و تحویل پروژه و نقشهای متنوع معماران در هریک
از مهمترین و اولین کارهایی که هر کارفرما یا توسعه گر در چرخه عمر پروژه باید مد نظر قرار دهد، انتخاب روش انجام و تحویل پروژه ( Project Delivery Method ) است که در نشریه 717 سازمان برنامه و بودجه : راهنمای انتخاب روش تدارک پروژه به آن ” روش انجام پروژه ” و در برخی مراجع دیگر به آن ” روش اجرای پروژه ” اطلاق شده است. شاید هیچ عامل دیگری به اندازه انتخاب روش انجام و تحویل پروژه و روش تأمین مالی پروژه که با هم ” روش تدارک پروژه ” ( Project Procurement Method ) را می سازند، در موفقیت یا شکست پروژه تأثیرگذار نیست.
با توجه به این ضرورت انجمن معماران آمریکایی ( AIA ) بخش سوم مشتمل بر فصول 9 تا 14- قریب به 450 صفحه – از کتاب مرجع و درخشان “ راهنمای معمار ( Architect’s Handbook ) ” را به ” انجام و تحویل پروژه ” و فصل 9 را به ” انجام و تحویل پروژه طراحی ” اختصاص داده است. ترجمه فصل 9.1 با عنوان ” روشهای انجام و تحویل پروژه ” در آموزه های لابراتوآر در دسترس همگان قرار گرفته است، با این وجود معرفی روشها به زبان ساده و کوتاه در متن حاضر گنجانده شد.

1. روش طراحی-مناقصه-ساخت
2. روش مدیریت ساخت در مقام مشاور
در این روش کارفرما همان توالی خطی روش طراحی- مناقصه – ساخت را دنبال می کند با این تفاوت که علاوه بر بهره گیری از خدمات معمار و پیمانکار از یک مدیر ساخت به عنوان بازوی فنی خود برای مدیریت معمار و پیمانکار بهره می برد. در این روش کماکان معمار و پیمانکار به صورت مستقیم با کارفرما قرارداد منعقد مینمایند اما راهبری و مدیریت این دو رکن با مدیر ساخت و انجام تعهدات کارفرما در قبال معمار و پیمانکار منوط به تأیید مدیرساخت است.به همین خاطر بر این نقش نام ” مدیر ساخت – مشاور ” گذاشته اند. در سالهای گذشته از مدیر ساخت در قالب یک غلط مصطلح با عنوان مدیر طرح یا عامل چهارم یاد شده است. سازمان برنامه و بودجه در سند ” 541371/1401 مورخ 05/10/1401 : ضوابط ارائه خدمات مدیریت طرح تا حد ممکن در صدد رفع تناقضات ناشی این غلط مصطلح برآمده است. در این روش، معمارهم می تواند مانند روش قبلی مسئولیت طراحی، مدیریت پروژه طراحی و نظارت را برعهده گیرد و هم در صورت داشتن دانش و تجربه لازم، نقش مدیرساخت-مشاور را بازی کند.
در این روش معمار می تواند چهار نقش مختلف را بسته به نوع توانمندیهایش ایفا کند :
– نقش مدیر طراحی : چنانچه تجربه کافی در طراحی و مدیریت تیمهای طراحی داشته باشد.
8. روش اجرایی یکپارچه پروژه
در این روش کارفرما، معمار و پیمانکار یا یک شخصیت حقوقی واحد را تشکیل می دهند و یا در یک ساختار حقوقی خاص تحت یک رهبری واحد ازهمان ابتدای پیدایش پروژه به صورت یکپارچه و با همکاری تنگاتنگ یکدیگر پروژه را به پیش می برند و ریسکها و دستاوردهای پروژه را به صورت عادلانه میان خود تقسیم می کنند. باربارا جکسن در جستاری تحت عنوان “ نیاز به رهبران پروژه های یکپارچه “، ابعاد روش انجام و تحویل یکپارچه و ضرورت بهره مندی از رهبر پروژه یکپارچه را برای دستیابی به موفقیت بر شمرده است. در این روش مسئولیت محوری معمار همچنان طراحی و مدیریت پروژه طراحی و نظارت بر ساخت است.
لابراتوار ما
تهران، میدان هروی، خیابان وفامنش، بلوار آزادی، پلاک 45